Particuliere beleggers veroveren de woningmarkt. In 2017 waren ze in de vier grote steden goed voor een vijfde van de woningaankopen en het jaar daarvoor was dat nog een op de acht. De gevolgen? Er blijven nog minder huizen over voor particulieren die een huis willen kopen om in te wonen. Toch neemt de woningvoorraad daardoor niet af, particulier beleggers verhuren hun woningen ten slotte weer aan dezelfde mensen die anders zouden kopen. De belangrijkste vraag is: wat voor woningmarkt willen we met z’n allen?
Op dit moment is er een enorme vraag naar woningen. Veel mensen zijn op zoek naar een nieuw huis. Dat is vaak een koop- in plaats van een huurhuis. Er zijn echter te weinig koophuizen op de plaatsen waar mensen willen wonen om aan die vraag te voldoen. Als we kijken naar de plannen om woningen bij te bouwen, zal dat woningentekort misschien wel tot 2025 aanhouden. De situatie kan veranderen als de voorkeur van mensen verschuift, waardoor er bijvoorbeeld meer spreiding komt. Een fenomeen dat we nu al zien in de gebieden rondom te grote steden. Starters nemen een bijzondere plaats in bij dit vraagstuk. Zij willen vaak in of bij de populaire steden wonen, waar ze geen huis kunnen kopen. Als er in de steden een relatief groot deel van de huizen wordt gekocht door particuliere beleggers, rest hun geen andere keuze dan van deze beleggers te huren. Ze kunnen deze huren echter vaak niet betalen.
Dat particuliere beleggers hier geen rekening mee houden, is niet zo gek. Waarom zouden ze geen huizen kopen om in te beleggen en waarom zouden ze de huren laag houden? Het huurrendement is inmiddels al niet zo heel erg hoog. Deze beleggers vinden in de woningmarkt een alternatief voor sparen, of ze mikken op waardestijgingen in de toekomst, of allebei. Als er straks fors bijgebouwd gaat worden is het overigens maar de vraag of die waardestijging er ook komt.
We moeten ons met elkaar afvragen wat voor woningmarkt we willen. Vinden we dat wonen in de binnenstad toegankelijk moet zijn voor starters en andere woningzoekenden? Vinden we dat woningen beleggingsobjecten mogen zijn, zoals aandelen? En wat voor soort woningen hebben we straks nodig als de samenstelling van de bevolking verandert? Hier moeten we een visie op vormen: zowel voor de huur- als voor de koopmarkt en op de lange termijn. Daarbij is het lastig de veranderende wensen van de bevolking op te plannen. In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw trokken mensen bijvoorbeeld massaal weg uit de binnenstad naar Vinex-wijken.
Laten we streven naar beleid dat in het belang is van alle partijen. Maar het blijft een gegeven dat de nu populaire binnensteden maar een beperkte ruimte hebben. En dat wat schaars is, zal altijd duurder zijn.
De aflossingsvrije hypotheek staat sinds een paar jaar in een negatief daglicht. Maar met de huidige lage rente valt een aflossingsvrije hypotheek qua maandlasten vaak flink goedkoper uit dan een annuïteitenhypotheek. Zelfs voor starters die alleen hypotheekrenteaftrek krijgen als ze aflossen, kan het aantrekkelijk zijn om te kiezen voor een, al dan niet deels, aflossingsvrije hypotheek.
Inflatie is vervelend als het gaat om de dagelijkse boodschappen die duurder worden of de energierekening die stijgt. Aan de andere kant verlicht inflatie in de loop van de tijd ook de last van de hypotheekschuld en laat het huis in waarde stijgen.
Groot nieuws afgelopen week: veel mensen met een aflossingsvrije hypotheek komen in de problemen. Ze hebben te weinig gespaard om deze straks aan het einde van de looptijd af te lossen. Gemiddeld komen deze consumenten 68.000 euro te kort.
Het opvallendste nieuws van deze week is dat aantal verkochte woningen in september hard is gedaald. Het ziet er niet naar uit dat er de komende jaren voldoende woningen worden bijgebouwd om aan de vraag te voldoen. De krapte houdt nog wel even aan.