Het opvallendste nieuws van deze week is dat aantal verkochte woningen in september hard is gedaald. Het ziet er niet naar uit dat er de komende jaren voldoende woningen worden bijgebouwd om aan de vraag te voldoen. De krapte houdt nog wel even aan.
Laten we kort kijken naar de cijfers. In september werden er ruim 20 procent minder woningen verkocht dan in dezelfde periode in 2017, zo meldt het Kadaster. Het aantal verstrekte hypotheken nam af met bijna 11 procent. We moeten deze cijfers iets nuanceren, omdat een periode van een maand een slechte indicator is voor een trend. De daling over het gehele derde kwartaal kwam in vergelijking met een jaar eerder uit op 7,3 procent. Feit blijft dat er minder woningen worden verkocht en het zal nog wel even duren voor die trend omkeert. Belangrijkste reden is dat er simpelweg te weinig aanbod is.
Opvallend is dat de grootste daling van het aantal verkochte woningen plaatsvindt in de provincies Drenthe, Friesland, Overijssel en Gelderland. Hier werden een vijfde minder woningen verkocht. Tot tien jaar geleden verhuisden veel mensen uit de grote steden naar andere gemeenten. Vanaf 2010 is de trend omgekeerd. Er verhuizen nu meer mensen naar de grote steden. Een logische ontwikkeling wellicht, want in de buitengebieden is minder werkgelegenheid, voorzieningen en openbaar vervoer.
Uiteindelijk zijn veel problemen die we nu op de woningmarkt hebben te herleiden tot een mismatch in vraag en aanbod. Als iedereen in de stad wil wonen, dan kan dit simpelweg niet. Een aantal groepen zal moeten accepteren dat ze alleen nog in de buitengebieden een woning kunnen kopen. Daar is helemaal niets mis mee. Mits de voorzieningen in die buitengebieden voldoende zijn. Met name op het gebied van bereikbaarheid valt daar nog veel te verbeteren.
Het probleem van de woningmarkt is breder dan de woningmarkt alleen. Naast de infrastructuur, speelt ook de verdeling van werkgelegenheid hier een belangrijke rol in. Veel mensen zouden best in een buitengebied willen wonen, als ze er ook kunnen werken. Tijd voor de politiek om hier een macro-visie op te ontwikkelen, waarin plaats is voor al deze factoren. Alleen dan lossen we het probleem structureel op.
De mogelijkheden voor senioren om een hypotheek te krijgen zijn de afgelopen tijd flink verruimd. Deze doelgroep mag voortaan getoetst worden op de werkelijke lasten wat een hypotheek toegankelijker maakt. Tegelijkertijd is het nog niet zo dat de hele markt deze aanpak al heeft omarmd en is het voor seniorenorganisatie ANBO nog maar een eerste stap.
Het transformeren van bedrijventerreinen in woonomgevingen is een van de manieren waarop de overheid het grote woningtekort wil tegengaan. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft hiervoor 38 miljoen euro gereserveerd. Maar bedrijven hebben ook ruimte nodig en lang niet alle bedrijventerreinen lenen zich ervoor.
De aflossingsvrije hypotheek staat sinds een paar jaar in een negatief daglicht. Maar met de huidige lage rente valt een aflossingsvrije hypotheek qua maandlasten vaak flink goedkoper uit dan een annuïteitenhypotheek. Zelfs voor starters die alleen hypotheekrenteaftrek krijgen als ze aflossen, kan het aantrekkelijk zijn om te kiezen voor een, al dan niet deels, aflossingsvrije hypotheek.
Jongeren zelf een stem geven in het debat over woonstarters, dat was het doel van WoonLab Utrecht. Het Woonlab gaf jongeren de mogelijkheid om in groepen na te denken over de belangrijkste vraagstukken over huren in Utrecht. Met de uitkomsten willen zij de gemeente Utrecht, woningbouwcorporaties en huurdersorganisaties adviseren en inspireren. Semih Eski, voorzitter van CNV Jongeren, vertelt hier meer over.