Familielening: Wat zijn de regels en hoe hoog mag de rente zijn?

Voor starters met een laag inkomen is een familielening een uitkomst. Ze kunnen hierdoor toch hun droomhuis kopen. Ook zijn ze niet of minder afhankelijk van een geldverstrekker. Maar om in aanmerking te komen voor fiscaal voordeel, moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan.

Steeds vaker lenen ouders geld uit aan hun kinderen om een huis te kopen, de woning te verbouwen of om een deel van de huidige schuld bij de bank af te lossen. “Ouders ontvangen zo een behoorlijke rentevergoeding over hun spaargeld en het kind kan de rente over deze lening van de belasting aftrekken. Het geld blijft binnen de familie, waardoor financieel gunstige constructies mogelijk worden”, zegt financieel specialist Tim Kuiper van Kuiper Financiële Planning in Warmond.

Kuiper krijgt regelmatig vragen over de familielening. “Ik had toevallig net een klant aan de telefoon. Zijn dochter wil in Amsterdam een huis van vijf ton kopen en studeert nog. Ze zou nooit in aanmerking komen voor een hypotheek, maar haar vader heeft zelf een huis met een waarde van anderhalf miljoen euro, waarop geen hypotheek meer rust. Wat we nu willen doen, is een hypotheek van vijf ton op zijn woning afsluiten en dat bedrag doorlenen aan zijn dochter. Dat is met een familielening mogelijk.”

Hoe werkt de familielening?

In principe werkt deze constructie hetzelfde als een gewone hypotheek. In dit geval is alleen het familielid in plaats van een bank de geldverstrekker. Het zijn meestal kinderen die van ouders lenen om bijvoorbeeld een huis te kopen. Zo’n lening is fiscaal aantrekkelijk omdat ouders de betaalde rente - jaarlijks tot €5.677 (bedrag in 2022) -  belastingvrij terug kunnen schenken. Tegelijkertijd kan het kind de betaalde rente aftrekken bij de aangifte inkomstenbelasting.

Om aanspraak te maken op die renteaftrek, moet de lening aan een aantal voorwaarden voldoen:

• het geld wordt besteed aan de aankoop, verbouwing of onderhoud van een huis;
• de lening wordt binnen 360 maanden annuïtair of lineair afgelost;
• elk jaar wordt een deel van de lening afgelost;
• het jaarlijks af te lossen bedrag wordt vooraf bepaald en vastgelegd;
• eventueel toegezegde schenkingen zijn geen onderdeel van de overeenkomst;
• de afgesproken rente moet ‘zakelijk’ zijn.

Over de term ‘zakelijke rente’ is altijd veel te doen als het gaat om de familielening. Uiteraard spreken beide partijen in een familielening het liefst een zo hoog mogelijke rente af. Dat maakt het fiscale voordeel alleen maar groter. Maar daar gaat de Belastingdienst niet in mee. De rente moet volgens hen marktconform zijn.

Lees dit artikel hierna om nog meer te weten te komen over de familielening: 3 dingen om niet te vergeten bij een familielening

Wat is een redelijke rente?

De Belastingdienst vindt een opslag van 0,2% redelijk. Bij een hogere rente wordt kritisch gekeken naar de reden. Als de Belastingdienst vaststelt dat het gehanteerde rentepercentage te hoog is, is er het risico dat de gehele lening niet kwalificeert als eigenwoningschuld en komt de rente niet voor aftrek in aanmerking. De lening verschuift dan naar box 3. Ouders moeten trouwens ook oppassen met rekenen van een te lage rente. Dit kan de fiscus namelijk beschouwen als een verkapte schenking.

“Het is van belang dat de afspraken over de familiehypotheek goed worden vastgelegd. Dit voorkomt zoveel mogelijk discussie met de Belastingdienst over het rentepercentage en verhoogt de kans van slagen”, aldus financieel planner Kuiper.