Afgelopen dinsdag was het weer Prinsjesdag. Ons kantoor staat midden in Den Haag en zoals ieder jaar zagen we weer massa’s mensen de stad binnentrekken om een glimp op te vangen van Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima. Willem-Alexander sprak een positieve troonrede uit. Het gaat goed met de economie. De werkloosheid staat op een zeer laag niveau en het begrotingstekort is enorm gedaald. Goed om zoveel positief nieuws te horen.
Het kabinet is ook optimistisch over de woningmarkt. Er is alle vertrouwen dat het zal lukken om jaarlijks 75.000 nieuwe woningen te bouwen. Dat is mooi. Wat ik echter mis, is een langetermijnvisie, waarbij meerdere aspecten worden meegenomen die met elkaar samenhangen. Ik noem er een paar: de problemen van starters, de regionale verschillen op de woningmarkt en de huurmarkt.
Over regionale verschillen gesproken. Onlangs schreef het Financieele Dagblad dat er nog gebieden zijn in Nederland waar de huizen nog steeds onder water staan. Buiten de Randstad is de woningmarkt niet zo oververhit als in de grote steden. Daar liggen nog kansen voor starters en andere woningzoekers om een betaalbaar huis te kopen. Maar dan moet het wel aantrekkelijk zijn om er te wonen als je in de Randstad werkt. Er moet een goede verbinding zijn met het openbaar vervoer. Dat is een vereiste, we zullen daarin dus moeten investeren. Dat is langetermijndenken.
Het startersprobleem moet niet worden onderschat. Ook dat moet je integraal benaderen. De studiefinanciering heeft bijvoorbeeld een grote invloed op de kans die starters hebben op de woningmarkt. Nu al hebben veel jongeren die hebben gestudeerd moeite met het kopen van een huis omdat ze een studieschuld hebben. Straks komen de eerste studenten die hun hele studie hebben moeten financieren met een lening op de woningmarkt. Het zal er dus niet beter op worden. Als we de positie van starters willen verbeteren, moeten we ook naar ons onderwijs kijken. Op dat gebied lijkt het kabinet echter niet van plan iets te doen, sterker nog: ook volgend jaar moet het onderwijs bezuinigen.
Tot slot moeten we ook de huurmarkt beter laten aansluiten op de koopmarkt. Starters moeten in aanmerking kunnen komen voor betaalbare huurwoningen. Hoopgevend is dat het kabinet afspraken gaat maken over meer aanbod aan huurwoningen met een huurprijs van 700 tot 1000 euro. Echt heel hard zijn de plannen niet. Dat is jammer. Think long term, act short term, is een bekend gezegde in het bedrijfsleven. In de politiek lijkt het vaak precies andersom te zijn.
Welke kansen hebben starters op de huidige woningmarkt, welke invloed heeft een studielening op die kansen en hoe hoopvol zijn millennials over hun toekomst als het op wonen aankomt? Over die vragen werd er in het kader van Millennial Matters op 27 september in Pakhuis de Zwijger gediscussieerd door en met studentenorganisaties, bankiers, woningcorporaties en zo’n 60 starters.
Dé Nederlandse woningmarkt bestaat niet. Er zijn grote verschillen tussen provincies, gemeenten en zelfs binnen gemeenten. Daarnaast is er natuurlijk de tegenstelling tussen de grote steden en het landelijk gebied. Kop-Munt brengt deze verschillen in kaart. In twaalf weken reizen we kriskras het hele land door. Deze week: het Groene Hart.
Het Stimuleringsfonds Volkhuisvesting (SVn) biedt consumenten en bedrijven leningen om hun wensen op het gebied van wonen en werken te realiseren. Een van die leningen is de Starterslening, die in 2002 is geïntroduceerd. Op dit moment bieden 234 gemeenten en vijf woningcorporaties de Starterslening aan. Hoe werkt de Starterslening eigenlijk? Welke gemeenten doen er mee en welke ambities heeft het fonds?
Groot nieuws afgelopen week: veel mensen met een aflossingsvrije hypotheek komen in de problemen. Ze hebben te weinig gespaard om deze straks aan het einde van de looptijd af te lossen. Gemiddeld komen deze consumenten 68.000 euro te kort.