Praktijkcijfers: Hogere hypotheekschuld huishoudens?

Verhouding hypotheekschuld - bbp neemt af

Al zeven kwartalen achter elkaar is de hypotheekschuld toegenomen. Sinds begin 2014 is de absolute hypotheekschuld gestegen, maar tegelijkertijd is ook het bbp toegenomen. Ondertussen staat de schuldquote op 92%, terwijl die zeven jaar geleden nog 108% was.  

Stijging huizenprijzen valt alleszins mee

In de whitepaper ‘Stijgende huizenprijzen reden tot zorg?’ geeft asset manager DMFCO een toelichting op de Nederlandse hypotheekschuld. Daarin wordt gesteld dat “de totale hypotheekschuld bij lange na niet zo fors is gestegen als men mogelijk denkt.” Zeker in verhouding tot de stijging van de woningprijzen. Ondanks de prijsstijging liggen de reële woningprijzen namelijk nog 12% onder de piek van 2009 wanneer een inflatiecorrectie wordt toegepast: “Dat gegeven op zich zou geen geruststelling moeten zijn. Waar het om gaat, is de vraag of de hypotheekschuld ook meestijgt. Een stijging van zowel waarde als schuld is immers een indicatie voor een bubbel.”

Andere factoren om mee te wegen

De forste stijging van de hypotheekschuld is dus een relatief verhaal in verhouding tot het bbp. Maar er zijn meer factoren die meegewogen moeten worden om na te gaan hoe fors de stijging van de hypotheekschuld in de praktijk is. DMFCO noemt daarbij de volgende factoren:

• LTV en verplicht aflossen
  In dezelfde periode waar de stijging over wordt berekend zijn ook de regels omtrent loan-to-value (LTV) aangepast en het verplicht aflossen is geïntroduceerd. Sinds 2012 is de LTV van 106% jaarlijks met een procentpunt verlaagd. Daarmee is juist een daling van de hypotheekschuld afgedwongen. Ook de loan-to-income verhouding is in 2012 verscherpt en sinds die tijd redelijk stabiel gebleven rond 3,6.
   
• Rente en inkomen
  Dankzij de historisch lage rente van de afgelopen jaren zijn de regels strenger om de hypotheekschuld af te laten nemen en overcreditering tegen te gaan. Het stijgende inkomen zorgt daarbij voor een een goede betaalbaarheid. De stijging van het gemiddelde inkomen zal volgens De Nederlandsche Bank de komende jaren doorzetten met zo’n 3% per jaar. Dat is een stuk meer dan de gemiddelde stijging van 0,3% voorheen. 
   
• Betalingsmoraal 
  De betere economische omstandigheden zorgen ook voor meer werk dus meer inkomen, waardoor betalingsafspraken beter nagekomen kunnen worden. In 2017 was het aantal consumenten dat een betalingsachterstand had op een hypotheek zelfs 12% lager dan in 2016.  

Alsnog een toename?

In absolute cijfers is de hypotheekschuld zeker toegenomen, het is alleen niet acuut een reden tot zorgen. Want, zo stelt DMFCO, als alle bovenstaande factoren worden meegewogen is de Nederlandse hypotheekschuld de afgelopen jaren juist min of meer gelijk gebleven.