De hypotheeksector heeft de handen ineengeslagen en helpt huishoudens die door de coronapandemie in financiële problemen zijn gekomen of dreigen te komen. Twintig organisaties hebben samen onderzoek gedaan en in kaart gebracht hoe kwetsbare groepen in verschillende scenario’s beter kunnen worden ondersteund.
De betalingsproblemen zijn momenteel lager dan ooit door de coronasteun vanuit de overheid en doordat hypotheekverstrekkers al vroeg inspeelden op mogelijke problemen, onder meer met betaalpauzes en maatwerk voor specifieke gevallen. Daar wordt de komende tijd mee doorgegaan: de sector wil ervoor zorgen dat mensen die getroffen worden door de coronapandemie op verantwoorde en zorgeloze wijze kunnen (blijven) wonen in een koopwoning.
Het plan is vandaag overhandigd aan demissionair minister Kajsa Ollongren, die blij is met de uitkomsten. “Het is goed dat de hypotheeksector de gevolgen van corona heeft onderzocht en met het plan haar krachten heeft gebundeld. Hiermee staat de sector klaar om kwetsbare groepen nog beter te ondersteunen.”
“De sector heeft veel gedaan”, ziet ook Carla Muters, bestuurder van NHG. “Met dit rapport hebben we de samenwerking verder opgezocht, waardoor we nog beter kunnen monitoren wat er gebeurt.” Klanten met (dreigende) betalingsproblemen kunnen nu eerder in beeld komen waardoor erge problemen worden voorkomen.
Ook zal de sector onderling beter communiceren en best practices uitwisselen. Bovendien wordt de toegang tot hypotheken voor ondernemers en flexwerkers opengehouden wanneer sprake is van hersteld perspectief. Waakzaamheid op de middellange termijn blijft echter nodig, concludeert de sector. Muters: “We denken dat specifieke groepen consumenten nog geraakt kunnen worden, dat zijn bijvoorbeeld ondernemers maar ook flexwerkers en mensen met een vast contract in bepaalde sectoren. Er kunnen betalingsproblemen ontstaan bij degenen die hun woning willen behouden. Degenen die een woning willen komen kunnen te kampen hebben met inkomensproblemen.”
“De coronacrisis heeft veel ‘corona-solidariteit’ teweeg gebracht”, ziet Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud, dat ook bij het actieplan betrokken is. “Banken, woningbouwcorporaties en verzekeraars gingen actief op zoek naar mensen die door deze crisis in de financiële problemen waren gekomen. Dat ging heel vanzelfsprekend. De crisis heeft ons wat makkelijker over geldproblemen doen laten praten, voorbij stigma’s als ‘eigen schuld.’ Ik zie dat echt als winst.”
Het Nibud is blij dat partijen er samen de schouders onder willen zetten om de problematiek aan te pakken. “Hoe je omgaat met mensen die door een life event of domme pech in de financiële problemen raken, is geen onderwerp om met elkaar te concurreren”, zegt Vliegenthart. “Marktpartijen werken samen, daar zie ik in het actieplan echt mooie aanzetten voor.” Hij wil echter zien hoe het in de praktijk uitpakt. “Juist nu we hopelijk de gezondheidscrisis onder controle krijgen, is het van belang om dit onderwerp met kracht aan te pakken. We weten namelijk dat betalingsproblemen vaak na-ijlen. Het zou zonde zijn als de we corona-solidariteit zouden laten verdampen.”
Volgens het Nibud zijn drie groepen hard geraakt. Vliegenthart: “Jongeren, vaak op zoek naar hun eerste baan, flexwerkers, met name in sectoren waar de activiteiten terugvielen door de lockdown, en ZZP'ers die minder opdrachten binnen kregen. Hoewel onze economie en samenleving nu weer open gaat, houd ik toch enige zorg over hoe deze groepen hun weg weer vinden.”
De hypotheeksector biedt inmiddels oplossingen voor ondernemers die kampten met tijdelijk inkomensverlies maar inmiddels weer een goed inkomen hebben. “Dit willen we ook doen voor flexwerkers”, zegt Muters. Bovendien wordt de inkomensverklaring voor ondernemers meer onder de aandacht gebracht. “Niet alle ondernemers weten namelijk dat je na 1 jaar een hypotheek kunt krijgen.”
MUNT Hypotheken is een van de geldverstrekkers die heeft meegewerkt aan de totstandkoming van het rapport. “Vanaf het prille begin van de coronacrisis hebben we alles in het werk gesteld om klanten met betalingsproblemen bij te staan. Het belangrijkste was dat we direct bereikbaar waren voor onze klanten die vragen hadden en wilden weten wat de mogelijkheden waren. Daardoor konden we in het begin direct inventariseren hoe groot het probleem was”, vertelt Ellen Hensbergen, directeur van MUNT Hypotheken.
“De terugbetalingsregelingen waren echt maatwerk, volledig afgestemd op iedere klant. Als het nodig was, keken we bijvoorbeeld samen naar hoe ze hun huishoudboekje op orde kregen. Klanten hebben onze coulance en hulp erg gewaardeerd. Het is belangrijk dat we oog blijven houden voor de langdurige effecten van de crisis, zeker voor groepen die hard zijn geraakt zoals horeca-ondernemers en sportschoolhouders. Mensen die tijdelijk financieel getroffen zijn door de uitzonderlijke situatie van de pandemie moeten toegang tot de hypotheekmarkt blijven houden.”
Toen de kalender als 1 aprilgrap werd aangekondigd, stuurde Marco Anjema alvast wat grappige foto’s van zichzelf naar MUNT relatiemanager Koen Hoveling. “Toen hij zei dat het doorging, moest ik natuurlijk wel meedoen!”
Met steeds verder stijgende woningprijzen wordt het niet alleen moeilijker voor starters op de woningmarkt, ook doorstromers kunnen vaak geen kant op. Geen wonder dat ouders en grootouders in de bres springen met een hypothecaire lening. Wat zijn de voordelen? En waar kun je als adviseur je klanten op wijzen?
In het tweede kwartaal is het aantal hypotheekaanvragen voor een woningaankoop „extreem gedaald”, zo stelt De Hypotheker. De trend - weinig te koop, en wat er is is te duur - wordt stevig voortgezet.
Verschillende partijen melden dat het een stuk rustiger aan het worden is en dat het aantal aanvragen ‘extreem’ aan het dalen is. Moet de sector zich schrap zetten? We vragen Chris Oosterling, senior relatiemanager bij MUNT Hypotheken, wat hij verwacht.