Faissal Boulakjar (D66): “Crisisfonds voor woningbouw”

Baren de continu stijgende huizenprijzen u zorgen?  

“Ja, de afgelopen decennia zijn de huizenprijzen meer gestegen dan nodig of wenselijk is. Hierdoor ontstaan helaas grote risico’s. Risico’s die we ook gezien hebben in de vorige crisis. Door de hoge prijzen worden koopwoningen bovendien steeds moeilijker bereikbaar voor starters. Dat zie ik ook in Breda, waar ik op dit moment raadslid ben. De tweedeling tussen de mensen die wél een koopwoning hebben bemachtigd en de mensen die vastzitten in een dure huurwoning, wordt steeds groter.”

D66 heeft zelf deel uitgemaakt van het kabinet. Wat is er gebeurd om die kloof te dichten?

“Om de kloof te dichten, moeten er vooral meer huizen bijkomen. D66-minister Kajsa Ollongren heeft goede stappen gezet. Er zijn veel woningen bijgekomen. Alleen al in 2019 waren dat er 81.000. Het hoogste aantal in 10 jaar. Ook is er 1 miljard euro vrijgemaakt zodat gemeenten sneller kunnen bijbouwen. De eerste fase daarvan heeft al 51.000 woningen opgeleverd. Maar we zijn er nog niet. Het tekort is nog steeds groot. D66 wil daarom dat er 1 miljoen woningen bijkomen binnen tien jaar. Ook willen we de stijging van de prijzen afremmen. Bijvoorbeeld door de hypotheekrenteaftrek, die de vraag naar koopwoningen opdrijft, volledig af te bouwen. Daarnaast perken we huurstijgingen in de vrije sector in. En leggen we de opbrengsten van ‘buy-to-let’ aan banden, onder andere doordat de overdrachtsbelasting voor starters is verlaagd en voor beleggers juist verhoogd.” 

Net als andere partijen wil uw partij meer gaan bouwen. Hoe wordt voorkomen dat bouwprojecten stilvallen door (milieu)regelgeving?

“Milieuregelgeving is er vaak met een goede reden: we beschermen de natuur. Ook willen we niet dat mensen op een gifbelt komen te wonen of dat ze na een paar jaar hun volledige huis opnieuw moeten verduurzamen. 

D66 maakt in de stikstofcrisis duidelijke keuzes: huizen bouwen in plaats van nog meer uitstoot door vee of vervoer. Om te voorkomen dat de bouw stilvalt in de corona- of toekomstige crises, wil D66 bovendien een zogenaamd ‘crisisbouwfonds’ opzetten. Door garanties te geven zorgt dit fonds er voor dat woningbouwprojecten verder kunnen, ook als er onzekerheden zijn. 

Daarnaast willen we dat er meer natuurinclusief wordt gebouwd, zodat er woningen komen terwijl de bouw verder bijdraagt aan het terugdringen van het stikstofprobleem. Wat D66 betreft wordt de woningbouw slimmer, schoner en sneller. Met innovatieve bouwconcepten kunnen woningen bijvoorbeeld binnen een dag in de fabriek gemaakt worden, zonder maandenlange vervuilende uitstoot op bouwlocaties. Ook wordt op initiatief van D66 gewerkt aan het op grote schaal toepassen van duurzame houtbouw.”

D66 pleit voor hypotheken voor woongroepen. Wat voor soort groepen kunnen hypotheekadviseurs verwachten?

“Wat D66 betreft steken de hypotheekverstrekkers en de overheid de koppen bij elkaar om te kijken wat er wél kan, in plaats van te kijken wat er niet in het normale stramien past. Op deze manier kunnen meer mensen een passende woning krijgen in deze tijden van schaarste. Onze inzet in het verkiezingsprogramma gaat overigens verder dan alleen hypotheken voor deze woonvormen: we willen verschillende samenwoonvormen stimuleren. Als de overheid kan helpen in de vorm van garantstelling of met kennis bij kan dragen aan het makkelijker maken van verschillende woonvormen, zijn wij daar voor.”

Hoe ziet de hypotheekrenteaftrek er wat D66 betreft over 10 jaar uit?

“De hypotheekrenteaftrek zorgt er op dit moment onder andere voor dat huizenprijzen kunstmatig hoog zijn. D66 vindt het eerlijker en beter voor een goed werkende woningmarkt als de hypotheekrenteaftrek geleidelijk wordt afgeschaft. Dit is onderdeel van een groter plan om het stelsel van toeslagen en belastingen in Nederland simpeler te maken.

Samen met de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek verlagen we de inkomstenbelasting, zodat huiseigenaren gecompenseerd worden en werken meer loont.”

Hoe kijkt u aan tegen het eigenwoningforfait?

“Naast een fijne plek om te wonen, is een koophuis voor veel mensen ook een belangrijk onderdeel van hun vermogen. Nederland heft relatief veel belasting op werk en weinig belasting op vermogen. Terwijl de vermogensongelijkheid groot is. Daarom laat D66 het eigenwoningforfait progressief oplopen, terwijl de inkomstenbelasting omlaag gaat.”

Starters krijgen nu nauwelijks voet aan de grond. Hoe helpt D66 hen?

“De positie van starters moet worden versterkt ten opzichte van beleggers. D66-minister Kajsa Ollongren is bezig met het uitwerken van  de opkoopbescherming, die moet voorkomen dat betaalbare koopwoningen voor starters en middeninkomens door beleggers worden opgekocht. Daarnaast steunden we de veranderingen in de overdrachtsbelasting: voor alle starters geldt tijdelijk een tarief van 0%, terwijl beleggers 8% overdrachtsbelasting gaan betalen. Vanaf 1 april geldt een tarief van 2% voor starters met een woning boven €400.000.”

Er gaan stemmen op om verzilverhypotheken te verbieden, wat vindt D66 hiervan?

“We willen dat het, na aflossen, gemakkelijker wordt om bij te lenen. Bijvoorbeeld zodat ook nadat mensen al met pensioen zijn gegaan, ze de waarde van hun huis kunnen gebruiken voor bijvoorbeeld het verduurzamen van hun woning. D66 is dus niet voor het verbieden van de verzilveringshypotheek, die (oudere) woningbezitters de mogelijkheid geeft om het vermogen uit hun woning te gebruiken in plaats van het in stenen vast te zetten.”

DNB suggereert om de eigen woning te belasten in box 3. Hoe staat D66 daartegenover?

“In Nederland heffen we relatief veel belasting op werk en weinig op vermogen. De koopwoning is naast een fijne plek om te wonen ook voor veel mensen een groot deel van hun vermogen. Wij vinden het eerlijk om de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en het eigenwoningforfait voor dure huizen te verhogen. Tegelijkertijd verlagen we ter compensatie de inkomstenbelasting. Het belasten van de woning in box 3 is wat D66 betreft niet aan de orde.”