Waarom innovatie in onze sector soms achterblijft

Begin juli werden de cijfers wat vertekend toen we met de juni-data naar buiten kwamen. Juni 2016 liet ten opzichte van juni 2015 immers een daling van het aantal hypotheekaanvragen zien. Die daling was te wijten aan de explosie aan aanvragen juni vorig jaar, vanwege de aangekondigde aanscherping van de NHG-regels. Overall was juist een stabiele stijging zichtbaar. Voor het komende half jaar verwachten we nog 192.500 aanvragen, waarmee we 2016 afsluiten met een totaal van 357.500 aanvragen. En dat is een stijging van 10 procent ten opzichte van het jaar ervoor.

Processen verbeteren
Er komt dus nog veel werk aan voor hypotheekadviseurs. Aan zowel consumenten- als adviseurszijde levert dat veel administratieve rompslomp op. Want laten we eerlijk zijn: de consument gaat liever acht woonboulevards af voor een nieuw bankstel dan dat hij een uur lang zijn hypotheekstukken moet door lopen. Voor de adviseur wordt het proces regelmatig gefrustreerd doordat de stukken niet compleet of onjuist ingevuld zijn. We moeten er als sector nog veel aan doen om dat traject efficiënter en beter te maken. Maar we moeten ook de hand in eigen boezem steken. De vraag is er, de technologie is er, maar innovaties komen vaak niet van de grond doordat de betrokken partijen het niet aandurven of het lastig vinden hun acceptatiebeleid en systemen aan te passen. Wetgeving, acceptatiebeleid, concurrentie en durf blokkeren soms de processen. En daardoor gaat innovatie in de hypotheeksector vaak niet zo snel als het zou kunnen gaan.

Innovaties vanuit HDN
Vanuit HDN zijn we ook met verschillende innovaties bezig en herken ik de obstakels. Zo zijn wij, via het initiatief Handig! al enige tijd bezig om de werkgeversverklaring te vervangen door de SV loonverklaring. Daartoe moet het UWV mee werken, moet het acceptatiebeleid bij zowel NHG als de aanbieders worden aangepast en moet de techniek ervoor zorgen dat de documenten veilig en gevalideerd zijn. En dat is een langdurig, gedegen proces. Echter, ook noodzakelijk, want al deze partijen kunnen niet over één nacht ijs gaan om zulke belangrijke aanpassingen in hun acceptatiebeleid door te voeren. Dat is ook in het belang van de bescherming van de consument. Binnenkort start de pilot met een eerste groep adviseurs en aanbieders en hopelijk kan de hele markt in de loop van 2017 van deze nieuwe ontwikkeling gebruikmaken.

Nog even over dat administratieve deel: daar proberen we ons aandeel ook te leveren. We zijn bezig met het koppelen van relevante databronnen, zoals de koopakte en het taxatierapport, aan het hypotheekproces. Doelstelling is dat alle stukken die nu nodig zijn om een finaal akkoord van de aanbieder te ontvangen, te vervangen door relevante databronnen. Wat we willen bereiken is dat de consument straks bij jou aan tafel zit en via zijn mobiele telefoon jou alle relevante data, HDN-gewaarmerkt kan aanleveren. Zodat jij die direct kunt koppelen aan jouw advies- en aanvraagproces. Vervolgens beoordeelt de aanbieder de aanvraag met bijbehorende, HDN gewaarmerkte data en kan die een hypotheekaanbod zonder voorbehouden afgeven. Zo sla je als adviseur een aantal tijdrovende stappen over en rond je het advies- en aanvraagtraject sneller af. Hierdoor heeft de klant uiteindelijk ook veel sneller duidelijkheid en kun jij je richten op het klantcontact in plaats van de bemiddelingsadministratie .

Digitalisatie: gevaar of zegen?
Een aantal delen van het advies- en bemiddelingstraject vinden dus steeds meer in het digitale domein plaats. Of dat betekent dat execution only de markt gaat veroveren? Dat geloof ik niet. Ik verwacht dat een voorzichtige groei voorlopig nog zichtbaar blijft, maar de consument ziet doorgaans nog steeds de meerwaarde van de adviseur. Een hypotheek vinden ze complexe materie. En met de komst van nieuwe spelers in de markt – komende maanden zullen er opnieuw een paar toetreden – wordt het speelveld voor zowel consumenten als adviseurs diverser. Want al die nieuwe spelers hanteren zo hun eigen voorwaarden.

Helaas is daarbij nog weinig oog voor senioren. Voor deze doelgroep zou een heel nieuw product ontwikkeld moeten worden, waarin de woningwaarde, pensioeninkomsten en maandlasten flexibel(er) op elkaar afgestemd zouden kunnen worden. Van échte innovatie in de hypotheekproducten is nu nog geen sprake. Het onderscheid wordt nu vooral gemaakt in kleine verschillen in de acceptatiecriteria en voorwaarden van hypotheken (zoals bijvoorbeeld bij ZZP-ers). Maar wie weet wat de toekomst ons brengt. De rol van de adviseur blijft voorlopig onverminderd groot. Wat makkelijk online kan, zal weliswaar steeds meer online gebeuren. Maar aan degelijk, betrouwbaar advies, zal altijd behoefte blijven.

Dorine van Basten, directeur HDN