In januari 2022 waren de prijzen van bestaande koopwoningen bijna 91% hoger dan medio 2013, toen de huizenprijzen een dieptepunt bereikten. Wat zijn de voornaamste redenen voor de prijsstijgingen? Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deed onderzoek.
Dat woningen zoveel meer waard zijn geworden, komt volgens het CBS door:
- de daling van de (hypotheek)rente;
- de stijging van de inkomens;
- een sterke toename van het aantal 25- tot 35-jarigen op de woningmarkt;
- ouderen die langer zelfstandig wonen en niet naar verzorgingshuizen gaan; en
- de opkomst van particuliere verhuur.
De prijzen van woningen zijn de afgelopen negen jaar sterk opgedreven door de sterk gedaalde rente en de gestegen inkomens, zo stelt het CBS. Hierdoor zijn de woonlasten voor kopers als percentage van het inkomen nu nauwelijks anders dan medio 2013, ondanks de forse toename van de huizenprijzen.
De daling van de rente heeft ook particuliere beleggers gestimuleerd om hun geld in woningen te steken. Door de lage rente zijn alternatieven als de spaarrekening en obligaties voor hen onaantrekkelijk geworden.
Sterke toename 25- tot 35-jarigen
Verder is het aantal mensen van 25 tot 35 jaar oud tussen 1 januari 2014 en 1 januari 2021 met bijna 11% gestegen. Dit is de leeftijdscategorie die volgens het CBS het meest actief is op de woningmarkt en waartoe koopstarters vaak behoren.
De groei van het aantal mensen in deze leeftijdscategorie komt enerzijds doordat er rond 1990 meer mensen werden geboren dan in de vroege jaren tachtig en anderzijds doordat er in het tweede decennium van de 21e eeuw meer jongvolwassenen naar Nederland migreerden dan in het eerste decennium. Deze jongvolwassenen hebben acuut huisvesting nodig. Ze kunnen de behoefte aan eigen woonruimte niet uitstellen door bijvoorbeeld langer bij hun ouders te blijven wonen.
Ouderen minder vaak naar een verpleeghuis
Een andere reden is dat veel minder ouderen naar een verzorgings- of verpleeghuis zijn gegaan dan voorheen. Zij bleven veel langer in hun huis wonen. Tussen 1 januari 2014 en 1 januari 2021 steeg het aantal 75-plussers in particuliere huishoudens met 546 duizend, terwijl het aantal 75-plussers in verzorgings- en verpleeghuizen met 12 duizend afnam.
Daarnaast zijn er in deze periode relatief veel grote woningen bijgekomen. Het aantal middelgrote woningen bleef daarentegen achter en het gemiddelde huishouden werd kleiner. Hierdoor is de vraag-aanbod-verhouding op de woningmarkt krapper geworden.
Opkomst particuliere verhuur
De toegenomen vraag van beleggers verhoogt ten slotte de druk op de koopmarkt verder. Dat vastgoed voor particuliere beleggers zo aantrekkelijk werd, komt niet alleen door de lage rente, maar ook door de toegenomen vraag naar particuliere huurruimte.
Deze vraag steeg onder meer doordat het aantal corporatiewoningen achterbleef en door de invoering van de inkomensgrens voor corporatiewoningen, zo stelt het CBS.