Nut en noodzaak van de tolk bij het passeren van een notariële akte

De cursus werd gegeven door de Rotterdammert Roel Pot. In ruim een uur gebruikte hij een taal die ik vroeger van mijn ouders niet mocht gebruiken en overigens nog steeds niet over mijn lippen krijg. Maar het was wel geweldig en ik herkende en begreep veel. Dat dan weer wel. 

Gedeformeerd als ik ben, bedacht ik mij: stel dat Roel alleen maar plat Rotterdams zou spreken, verstaat hij dan de taal van de akte voldoende? Of zou ik een akte in het plat Rotterdams mogen passeren? Ik denk het niet, al was het maar omdat in de Wet op het notarisambt in artikel 42 alleen voor de Friese taal een uitzondering is gemaakt; niet voor de andere talen of dialecten in Nederland. 

Ik hoop maar dat hij het Nederlands voldoende machtig is. Het is mij in ieder geval niet voldoende gebleken. 

Het zal voor veel regio's en steden in Nederland gelden, maar zeker in Rotterdam worden veel talen gesproken. En dat zie en hoor ik aan mijn passeertafel. Als iemand de Nederlandse taal niet machtig is, zijn we alert op het bepaalde in voormeld artikel 42. Daar staat onder meer in: 

Indien een verschijnende partij de taal van de akte niet voldoende verstaat, verschijnt mede een tolk, die zo mogelijk ook beëdigd vertaler is, die de zakelijke inhoud van de akte vertaalt. De akte wordt dan mede door hem ondertekend. Van zijn bijstand wordt in het slot van de akte melding gemaakt. 

Ons kantoor, net als waarschijnlijk elk notariskantoor, is hierop ingesteld. Bij elk eerste contact wordt de (schriftelijke) vraag gesteld of iemand de Nederlandse taal voldoende beheerst. Is dat niet het geval, dan overleggen we of de cliënt zelf een tolk inschakelt of dat wij dat moeten verzorgen. We hebben inmiddels een hele lijst met tolken voor elke denkbare taal.  

We zorgen er in ieder geval voor dat bij het tekenen van de akte de tolk aanwezig is. En een sessie met een tolk is altijd bijzonder. Over het algemeen gaat het heel goed; alsof we een ingewerkt team zijn. Ik moet de inhoud van de akte behandelen en de tolk de kans geven om het aan cliënt toe te lichten. En andersom, dat de cliënt en de tolk voldoende ruimte krijgen om vragen te stellen en te vertalen. 

Ik merk dat veel mensen in hun hoofd met het rechtssysteem van hun eigen land bezig zijn en moeilijk kunnen begrijpen dat het Nederlands rechtssysteem anders is. Dan pas zie ik de verschillen tussen culturen erg goed. Het is fijn om dan toe te lichten dat bijvoorbeeld in Nederland de regel is dat bij overlijden de langstlevende echtgenoot de verkrijger van de nalatenschap is en niet de kinderen. Buitenlandse ouders denken vaak dat het vermogen naar de kinderen vererft. Uiteraard is de keus aan hen, ik informeer hen wel over de gevolgen. 

Een tolk is erg nuttig en noodzakelijk. Zonder een tolk kan ik niet goed de essentie van een stuk overbrengen.  

Uiteraard krijg ik weleens de vraag of het mogelijk is om een akte zonder tolk te mogen passeren. We willen allemaal een beetje kosten besparen, nietwaar?  

Naast de wettelijke verplichting om een tolk in te schakelen, zie ik echter het nut en de noodzaak van de tolk in. En voor mij is het steeds weer interessant en leerzaam. Als ik op een dag Pools, Turks, Engels, Frans, Italiaans of Portugees heb gehoord, heb ik altijd de neiging om 's avonds een reisje te boeken naar een van die landen. Gelet op de drukte op kantoor zal het dit jaar Katendrecht worden.