Een koophuis is op dit moment duurder dan ooit. Uit cijfers van het CBS bleek deze week dat de huizenprijzen in mei voor het eerst boven de piek van augustus 2008 uitkwamen. Voor starters wordt een koophuis steeds minder bereikbaar. Erik Ronnes, sinds 2015 Tweede Kamerlid voor het CDA, houdt zich intensief bezig met de problemen van starters op de woningmarkt. Welke oplossingen ziet hij? En wat is er op korte termijn mogelijk?
Het tekort aan betaalbare koopwoningen is niet het enige probleem waar starters op de woningmarkt mee worstelen. Huurwoningen zijn, met name in de Randstad, nauwelijks voor starters beschikbaar. Als ze willen kopen krijgen ze te maken de aangescherpte hypotheekregels, waardoor ze veel meer eigen geld moeten meebrengen. Maar hoe spaar je dat geld bij elkaar in je dure huurwoning, terwijl je een hoge studieschuld moet afbetalen en de tijdelijke contracten aan elkaar rijgt?
Bouwen bouwen bouwen, maar wel gericht
Ronnes: “De grootste oorzaak van die hoge huizenprijzen is dat de vraag veel groter is dan het aanbod. Daarom moeten we snel veel bijbouwen, maar wel heel gericht voor die doelgroepen die woningen nodig hebben. Voor starters moet je dus woningen bouwen in de prijscategorie die zij kunnen betalen. Ook in de Randstad”.
In januari heeft Ronnes minister Ollongren gevraagd om een noodwet om het bouwen te kunnen versnellen. “We wachten nu op deze wetgeving. Ik verwacht dat we die na de zomer kunnen behandelen. Maar gemeentes hoeven natuurlijk niet stil te zitten. Zij kunnen nu al aan de gang om te zorgen dat starterswoningen gebouwd worden”.
Maatwerk bij financiering
Ronnes maakt zich daarnaast al jarenlang sterk voor meer maatwerk in de hypotheekmarkt, binnen de bestaande regelgeving. “Tijdens de crisis zijn de hypotheeknormen aangescherpt: annuïtair en lineair aflossen voor fiscale aftrekbaarheid, 100% loan-to-value. Dit werkt remmend voor starters. Zeker omdat ze vaak nog geen spaargeld hebben. Binnen het platform maatwerk zijn verschillende van mijn moties op dit punt besproken. We zien dat dit al voordelen heeft opgeleverd voor senioren."
Ronnes wil dat er maximaal rekening gehouden gaat worden met de situatie van starters. "Door bijvoorbeeld vaker te kijken naar hun toekomstperspectief. Starters gaan in de nabije toekomst vaak flink meer verdienen. Tot nu toe is men daar terughoudend in, maar ik denk dat het zeker zou kunnen werken”.
Startersregelingen
“Daarnaast maken nog te weinig gemeenten gebruik van de startersregeling. Ik ben er zelf voorstander van dat het Rijk daar een stimulans aan geeft, bijvoorbeeld met co-financiering. We moeten er dan wel op letten dat dit geen prijsopdrijvend effect heeft. Ik denk dan ook niet dat dit voor financiering van bestaande bouw een oplossing is. Maar wel voor nieuwbouw, ook in de Randstad. In Almere bijvoorbeeld, gebeuren er op dit punt al goede dingen”.
Korte termijn
Ronnes beseft dat dit oplossingen zijn voor de middellange- en lange termijn. “Terwijl we tegelijkertijd ook tegen grenzen aanlopen in de bouwsector, qua personeel en materiaal. De druk zal de komende jaren dus echt wel blijven bestaan. Laten we daarom ook kijken naar creatieve oplossingen op de korte termijn, waar starters mee uit de voeten kunnen. Tijdelijke huisvesting bijvoorbeeld, in tiny houses of kantoorpanden”.
Dé Nederlandse woningmarkt bestaat niet. Er zijn grote verschillen tussen provincies, gemeenten en zelfs binnen gemeenten. Daarnaast is er natuurlijk de tegenstelling tussen de grote steden en het landelijk gebied. Kop-Munt brengt deze verschillen in kaart. In twaalf weken reizen we kriskras het hele land door. We starten in Noordoost-Groningen, een gebied dat de afgelopen jaren is geteisterd door aardbevingen.
VBO Makelaars riep onlangs op tot het verplicht stellen van de bouwkundige keuring bij het afsluiten van een hypotheek. De makelaar stelt voor dat hypotheekaanbieders dit onderdeel maken van de documenten die de huizenkoper moet aanleveren als hij een hypotheek aanvraagt.
De huizenprijzen blijven fors stijgen. Deze week maakt de NVM bekend dat de gemiddelde verkoopprijs van een huis is gestegen naar een recordniveau van 288.000 euro. Dat maakt het voor starters niet meer realistisch om een bestaande woning te vinden. Wellicht is nieuwbouw met Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) voor hen wél een optie. Eigenaar Jan Walrecht van BIEB bouwen in eigen beheer vertelt wat CPO precies is en in hoeverre het een oplossing kan zijn voor starters.
AVG, de nieuwe Europese verordening die privacyregels vaststelt, geldt sinds eind mei. Ook hypotheekadviseurs moeten eraan voldoen. Een branche waarop al veel wet- en regelgeving van toepassing is, heeft er daarmee een extra berg regels bij gekregen.