Letse huizenkopers kunnen een volledig door de overheid gedekte hypotheek afsluiten. Ze moeten dan wel aan een aantal voorwaarden voldoen. De hypotheektermijn in de Baltische staat is korter dan in Nederland. Die is in de regel niet meer dan 10 jaar.
Letland kent veel hypotheken met een variabele rente. Die zijn meestal gekoppeld aan de kortlopende Euribor. De Euribor was jarenlang erg laag en voor een periode zelfs negatief, wat zorgde voor lage Letse hypotheekrentes. De afgelopen weken bereikte de Euribor echter een bijna een niveau van 1%. De financiële markten verwachten dat de rente onder invloed van de hoge inflatie verder zal stijgen en het hoogste niveau zal bereiken in de zomer van 2023. Dan zal de Euribor naar verwachting dicht bij 3% zal liggen.
De inflatie is Letland is de laatste maanden bizar hoog. Vanaf juli is de geldontwaarding elke maand met meer dan 20% gestegen. Nog veel meer dan in ons land, waar in september een recordinflatie van 17,1% werd aangetikt.
“De inflatie werd eind vorig jaar veroorzaakt door spanningen in de toeleveringsketen en de Europese energiecrisis. De inflatie was al hoog voordat Rusland Oekraïne binnenviel en het westen vervolgens Rusland sancties oplegde”, meent Swedbank-econoom Laura Orleāne. “Daarna zijn de wereldwijde energie-, voedsel- en metaalprijzen nog verder gestegen. Dit betekent dat de toch al hoge inflatie in Letland zal blijven toenemen en standvastiger zal zijn dan voor de oorlog werd verwacht.”
De hoge inflatie is een domper voor de Letse woningmarkt. 2021 was nog een goed jaar. Zo steeg vorig jaar in de hoofdstad Riga de verkoop van appartementen met 20% ten opzichte van een jaar eerder, na een daling van 9,5% in 2020. Zowel de lokale als de buitenlandse vraag nam opnieuw toe, na een versoepeling van reisbeperkingen en andere restricties.
De grootste hypotheekverstrekkers in Letland zijn Swedbank, Citadele, DNB Banka (Luminor) en SEB. Bepaalde regels verschillen van Nederland. Zo worden hypotheken in Letland in de regel voor niet meer dan 10 jaar uitgegeven. Maar er zijn gevallen waarin deze periode kan worden verlengd. Het hangt sterk af van de leeftijd van de klant: als het pand wordt gekocht door een jong persoon, komt hij waarschijnlijk in aanmerking voor de maximale periode. Het is in Letland mogelijk om de hypotheek boetevrij vervroegd af te lossen.
Letse huizenkopers kunnen, net als in Nederland, ook bij niet-bancaire kredietverstrekkers terecht. Hoewel banken meer geld kunnen verstrekken en over het algemeen een lagere rente bieden, hebben niet-bancaire kredietinstellingen minder documentatie en juridische voorbereiding nodig. Ze zijn meer bereidwillig om te onderhandelen, vooral met klanten met een weinig voorbeeldig kredietverleden.
Daarnaast is het voor gezinnen mogelijk om naast de reguliere hypotheek een door de overheid gedekte hypotheek aan te vragen. Als een lening niet kan worden terugbetaald, wordt deze gedekt door de overheid. Om voor deze ondersteuning in aanmerking te komen, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. De lening mag niet hoger zijn dan €200.000 en de aanvrager moet minimaal één kind hebben. Om een garantie te krijgen, moet bovendien een vergoeding worden betaald aan de overheid. Die vergoeding kan worden betaald door de aanvrager of door de kredietinstelling.
MUNT Hypotheken is niet meer weg te denken uit de Nederlandse hypotheekbranche. Wie zijn de werknemers achter MUNT? We belichten de komende tijd de ‘koppen achter MUNT’, van werknemers van het eerste uur tot nieuwe collega’s. Deze keer: Servet Dogan, Senior Acceptant bij de voorlegdesk van MUNT.
“Wat is het energielabel van het huis?” Dat lijkt tegenwoordig één van de eerste vragen te zijn die huizenkopers stellen bij een bezichtiging. De hoge energieprijzen zijn het gesprek van de dag en zorgen ervoor dat woningen met een laag energielabel steeds minder geliefd zijn.
In de rubriek De Kettingvraag stelt Petra Koch aan vakgenoot Robert Boekhorst van De Hypotheker Wijchen de volgende vraag: hoe zie je de ontwikkeling van toetsen op werkelijke lasten bij 57+?
In deze rubriek reflecteren adviseurs op het advies dat ze het meest is bijgebleven, zelfs na vele honderden trajecten. Vandaag vertelt André Poortinga over dat ene advies…