De Belgische hypotheekmarkt is voor een deel vergelijkbaar met de Nederlandse, maar wijkt ook op bepaalde punten af. Zo wordt er bij onze zuiderburen een leeftijdsgrens gehanteerd en kan in België een koop ook mondeling worden gesloten.
“Een opvallend verschil met de Nederlandse hypotheekmarkt is het hanteren van een leeftijdsgrens. In Nederland niet of nauwelijks aan de orde, maar in de ons omringende landen wel”, vertelt Ron Weyzen, directeur van Soeverein International Financial Services in Maastricht. “De meeste Belgische banken hanteren als einde van de hypotheektermijn het jaar waarin degene die het hoofdinkomen heeft 75 jaar wordt. Soms korter. Een enkele bank gaat tot 80 jaar, onder bepaalde voorwaarden.”
In Nederland bestaat er verder het schriftelijkheidsvereiste. De koop moet wettelijk schriftelijk gesloten worden. Maar in België is dit geen vereiste. “Dit betekent dat een koop ook mondeling tot stand kan komen”, stelt Weyzen.
Een hypotheek in België loopt in de regel maximaal 25 jaar - er zijn enkele uitzonderingen - en is annuïtair. Weyzen: “Een zeer beperkt aantal geldverstrekkers biedt aflossingsvrije hypotheken aan. De meeste geldverstrekkers beperken de financiering tot 90% van de aankoopsom. Een klein aantal banken verstrekt tot 100% van de aankoopsom onder bepaalde voorwaarden.”
Wat zouden wij in Nederland van de Belgen kunnen overnemen? Weyzen vindt de strikte Belgische Wet op het Hypothecair Krediet het overnemen waard. “Deze wet beschermt consumenten die een hypotheek hebben afgesloten.”
Twee zaken zijn volgens Weyzen vermeldenswaardig. Ten eerste zit er bij hypotheken met een variabele rente een ‘cap’ op de stijging van de rente en is wettelijk bepaald dat dat rente hoogstens mag verdubbelen. “Consumenten hoeven zich daardoor geen zorgen te maken als de rente enorm omhoog gaat. Daarnaast kent men door deze wet geen hoge boeterente bij het tussentijds extra aflossen of omzetten van de hypotheek. Er mag maximaal een vergoeding worden gerekend die gelijk is aan drie maanden rente over het extra afgelost bedrag. Dat kan consumenten veel geld schelen.” MUNT Hypotheken was in Nederland trendsetter en introduceerde boetevrij aflossen uit eigen middelen - iets dat inmiddels vrij gebruikelijk is bij Nederlandse hypotheken.
Een ander punt dat Nederland van België zou kunnen overnemen, is volgens Weyzen de nadruk op maatwerk bij de Belgen. “De hypotheekmarkt in België is behoorlijk divers, met verschillende acceptatievoorwaarden bij de geldverstrekkers. Dat maakt het soms complex, maar dat geeft ook meer mogelijkheden. De acceptatievoorwaarden bij de Nederlandse geldverstrekkers vertonen geen enorm grote verschillen. Dat is in België totaal anders. De ene bank financiert een bepaalde partij niet, maar een andere doet dat wel. Hun werkwijzen zijn heel verschillend, waardoor er meer maatwerk mogelijk is. De grote diversiteit in de Belgische hypotheekmarkt vind ik daardoor een grote pré”, aldus Weyzen.
Dit is het tweede deel van een zomerserie waarin we de Nederlandse hypotheekmarkt vergelijken met die in andere landen.
Hoe reageren de hypotheekmarkten in onze buurlanden op de gestegen rente? Deze zomer kijken we over de grens. We trappen af met België. Ook daar zijn de gevolgen merkbaar: na een aantal sterke jaren, is de markt flink afgekoeld.
De hypotheekmarkt in Groot-Brittannië ziet er op veel punten anders uit dan de Nederlandse. Er is geen provisieverbod en er worden veel kortlopende hypotheken verstrekt. Ook vecht een groot aantal hypotheekverstrekkers om een klein marktaandeel.
De Franse hypotheekmarkt is, in vergelijking met de Nederlandse, veel meer recht-toe-recht-aan. De annuïteitenhypotheek is vrijwel standaard, aflossingsvrij is er bijna onbekend en een rentevaste periode van 30 jaar wordt er nauwelijks afgesloten.
De hypotheekmarkt in Italië verschilt op sommige punten van de Nederlandse. Zo bestaat aflossingsvrij niet en is de maximale LTV een stuk lager. Maar wat het meest opvalt: veel hypotheken in Italië zijn afbetaald.