Hier een situatie waarom het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering ook belangrijk kan zijn.
Tegenwoordig brengen samenwoners voor de aankoop van een woning veel eigen gelden in. In samenlevingscontracten leggen we dat vast zodat duidelijk is bij verkoop van de woning, bij verbreken van de relatie én bij overlijden wie waar recht op heeft.
Vooral dat laatste, het overlijden van één van de partners, zal behoorlijk impact hebben. Zonder samenlevingscontract, huwelijk, geregistreerd partnerschap of testament, erven de ouders, broers en zussen van de overleden partner automatisch diens bezittingen. Dus ook het aandeel in het huis waarin de achterblijver woont.
Erfbelasting
Aan tafel zegt het koppel dan: ‘Mijn ouders eisen hun deel niet op, want ze gunnen het mijn vriend!’ En ik denk: ‘Zeker doen ze dat wel!’ Ze vergeten gemakshalve dat de ervende broer en zus namelijk erfbelasting moeten betalen. Net zoals de ouders. Broer en zus hebben een vrijstelling van € 2.658 en de ouders (samen) € 59.643.
Stel dat één van de samenwoners overlijdt en deze had € 200.000 ingebracht (dit gebeurt vaker!), dan moet over € 140.000 30% erfbelasting worden betaald. Dan hebben we het gauw over € 42.000.
Vandaar dat ik denk: zeker eisen de ouders van de overleden partner hun deel wel op!
Want € 42.000 is een behoorlijk bedrag en als ze het van de partner van hun overleden zoon of dochter kunnen krijgen, ligt dat meer voor de hand dan om dat bedrag uit eigen middelen te voldoen. Daarnaast: er is dan sprake van een schenking aan die partner, wederom tegen 30%. Er blijft niet veel over.
Huis verkopen
De oplossing is eenvoudig: het huis moet worden verkocht. O ja, maar dat is niet de bedoeling! Zeker niet als de economie op dat moment is zoals die tien, vijftien jaar geleden was.
Ze kunnen ook een testament maken op elkaar. Nou... dat is een brug te ver zo aan het begin van de relatie en het geld moet wel binnen de familie blijven.
Dan maar in het samenlevingscontract zetten dat het pas opeisbaar is als de langstlevende van hen beiden overlijdt? Dan komt Box 3 om de hoek: de ouders broer en zus moeten dan zolang de vordering op de langstlevende partner bestaat daarover belasting betalen over hun vermogen in Box 3. Onder dit vermogen vallen bijvoorbeeld bezittingen zoals spaargeld, aandelen, een tweede woning, maar ook deze vordering. Dat is ook wat: de ouders betalen de rest van hun leven belasting over die vordering, overlijden normaal gesproken eerder dan die partner en krijgen niets.
Verzekering
Nog een mogelijkheid: een overlijdensrisicoverzekering afsluiten.
Omdat door het voldoen van de vorderingen van familieleden van de overledene de uitkering op de overlijdensrisicoverzekering niet meer (helemaal) voor het oorspronkelijke doel kan worden gebruikt, zou het verzekerd bedrag wellicht omhoog kunnen. Een goede adviseur weet dat veel beter dan ik.
Bij overlijden is het lang niet altijd zeker hoe de financiële afwikkeling zal aflopen. Maar denk niet dat bovenstaande zelden voorkomt – ik maak het vaak genoeg mee in de praktijk.
