De definitie van goed onafhankelijk hypotheekadvies
Volgens Marisa Lodewijks van Ingage moet een onafhankelijke adviseur een klant gedegen informeren over alle mogelijkheden die er zijn.
CPB: ‘Huiseigenaar kan tegenwoordig een stootje hebben’
09 juni 2023 Leestijd ± 2minuten
Dat de hypotheekrente sinds vorig jaar flink is opgelopen en de huizenprijzen een dalende lijn laten zien, is volgens het Centraal Planbureau (CPB) geen reden voor paniek. Huiseigenaren en het financiële stelsel zijn het afgelopen decennium veel weerbaarder geworden tegen schokken vanuit de woningmarkt, aldus het CPB. Al zijn er nog steeds kwetsbare groepen.
In het onlangs verschenen CPB-rapport ‘Ontwikkelingen op de woningmarkt en financiële risico’s’ staat dat het afgelopen decennium de financiële positie van huiseigenaren gemiddeld genomen is verbeterd. “Woonlasten en schuldratio’s zijn gedaald en financiële buffers (zoals spaargelden) zijn toegenomen. Daardoor zijn huiseigenaren over het algemeen beter in staat om schokken, zoals een tijdelijk lager inkomen of dalende woningprijzen, op te vangen”, aldus het CPB. “Dat vermindert het wanbetalingsrisico op de hypotheek.” De grootste toename van de financiële buffers vond plaats tijdens de coronacrisis, toen er door huishoudens veel werd gespaard.
Striktere leennormen
Volgens het Planbureau houdt de verbetering onder meer verband met striktere leennormen, waardoor hypotheekverstrekkers een betere financiële positie vereisen van nieuwe huiseigenaren: “Het maximeren van schuldratio’s beschermt huiseigenaren tegen het aangaan van te hoge schulden en draagt daarmee bij aan het beperken van het risico op bankbalansen.”
De LtV voor huiseigenaren is gedaald sinds 2013 de LtV-ratio waartegen banken in Nederland hypotheken mogen verstrekken stapsgewijs is verlaagd van 106% naar 100%. Dit nieuwe maximum geldt sinds 2018. “Daarmee wordt het risico op onderwaterstand van de hypotheek beperkt, wat in het geval van gedwongen verkoop van de woning een restschuld kan beperken.”
Kwetsbare groepen
Toch zijn er ook groepen die kwetsbaar zijn: jongere huiseigenaren, starters en huishoudens met een laag inkomen. Zo stegen de afgelopen jaren voor de laagste inkomensgroep de hypotheeklasten als percentage van het besteedbaar inkomen. Dit komt omdat de huizenprijzen de afgelopen jaren harder zijn gestegen dan het besteedbaar inkomen van deze groep. “Ook hebben deze kwetsbare groepen huishoudens lagere financiële buffers. De relatief kwetsbaardere financiële positie van deze groepen maakt dat zij negatieve schokken minder goed kunnen dragen”, meent het CPB. Een stijging van de hypotheekrente, het verlies van inkomen of een stijging van de vaste lasten kan al voor problemen zorgen en het dragen van hypotheeklasten moeilijker maken. “Mogelijk zal er dan eerder moeten worden overgegaan tot (gedwongen) verkoop van de woning.”
Ook ziet het CPB als positief punt dat er sinds de financiële crisis meer verschillende hypotheekverstrekkers zijn gekomen. Daardoor zijn risico’s meer gespreid tussen banken en andere financiële instellingen, zoals verzekeraars en pensioenfondsen.
