Hoe reageren de hypotheekmarkten in onze buurlanden op de gestegen rente? In Zweden ondervinden ze nu de gevolgen van hun voorliefde voor korte rentevaste periodes.
Dat de gemiddelde variabele hypotheekrente in Zweden in korte tijd steeg van ongeveer 1,5 procent begin 2022 naar zo'n 4,5 procent dit jaar, heeft flinke gevolgen voor de Zweedse woningbezitters. Jasper Metselaar van ZwedenWeb legt uit: “In Zweden is het erg ongebruikelijk om hypotheken af te sluiten met een langere rentevaste periode van tien of twintig jaar. Zweedse hypotheken hebben meestal een variabele rentevaste periode of een rentevaste periode van een of twee jaar. De rente wordt bijna nooit langer dan vijf jaar vastgezet. De voorkeur voor zo’n korte looptijd zorgt ervoor dat effecten van renteverhogingen in Zweden eerder merkbaar zijn dan in andere landen.”
Zweedse huishoudens hebben een hoge schuldenlast. Ongeveer 64 procent van de huishoudens in het land heeft een eigen huis, waarvan 81 procent een hypotheek heeft.
“Ik heb al eerder gewaarschuwd dat de schuldenlasten van Zweedse huishoudens veel en veel te hoog zijn en dat er op een dag een correctie zou gaan plaatsvinden”, zegt Stefan Ingves, voormalig hoofd van de Zweedse centrale bank, Riksbanken. “Nu is de rente inderdaad gestegen en komen mensen hierdoor in financiële problemen.”
Diezelfde Riksbanken is een belangrijke aanjager geweest van de rentestijging. “Riksbanken heeft haar styränta, de rente waartegen banken van de centrale bank kunnen lenen, de laatste jaren verhoogd van - 0,5 procent naar 3,75 procent in juni 2023. In april 2022 lag deze rente nog op 0 procent en nu dus op 3,75 procent. De periode waarin de stijging is doorgevoerd, is buitengewoon kort”, stelt Metselaar.
Lees ook: Dít is anders op de Zweedse hypotheekmarkt
Volgens Metselaar wil Riksbanken met de rentestijging vooral de hoge inflatie drukken. “Maar het is ook bedoeld om de Zweedse kroon te versterken. De kroon is de laatste jaren erg zwak ten opzichte van bijvoorbeeld de euro of de dollar.”
Cijfers van de Zweedse makelaars geven aan dat de huizenprijzen in de laatste twaalf maanden met ruim 11 procent stevig zijn gedaald. De laatste drie maanden zijn de prijzen wel weer iets gestegen, met 1,7 procent. Daarnaast namen de prijzen van appartementen de laatste twaalf maanden met 5,4 procent af. Maar ook hier veerden de prijzen de afgelopen drie maanden iets terug, met 2,3 procent.
“Het lijkt er dus op dat de huizenmarkt zich wat hersteld en gestabiliseerd heeft, nu de meeste renteverhogingen waarschijnlijk achter de rug zijn. Het is de verwachting dat Riksbanken haar rente dit jaar nog één keer zal verhogen”, zegt Metselaar.
Nordea, één van de grootste banken in Zweden, verwacht een stabilisatie van de huizenmarkt in de tweede helft van 2023. De bank voorziet verder een ‘rustige prijsontwikkeling’ in 2024.
Na een prijsexplosie op de Zweedse woningmarkt, zorgt inflatie en oplopende rente voor dalende huizenprijzen. Net als in Nederland neemt de dominantie van grootbanken op de hypotheekmarkt in Zweden af. Maar er zijn grote verschillen met ons land: zo is de LTV aanzienlijk lager en maken veel Zweden gebruik van ongedekte leningen voor de financiering van hun huis.
Hoe reageren de hypotheekmarkten in onze buurlanden op de gestegen rente? In Frankrijk zorgde een wettelijk renteplafond ervoor dat de markt volledig op slot ging.
Elke week bespreken we het belangrijkste nieuws uit de hypotheeksector met een adviseur door hem of haar een aantal stellingen voor te leggen. Deze week Jos Thewissen van Thewissen Financieel Advies, over het inzakken van de huizenmarkt en de verhoging van het minimumloon.
De zomervakantie is een lekker mijmermoment. De belangrijkste gebeurtenissen van het afgelopen jaar kunnen we nog eens rustig doornemen.