Begin april ondertekenden 23 partijen uit de hypothekenbranche samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het convenant 'Ouderen en toekomstbestendig wonen'. Door ondertekening van het convenant beloven de deelnemende partijen onder meer dat zij ouderen proactief gaan informeren over bestaande en nieuwe woonmogelijkheden en financiële producten die toekomstbestendig wonen voor hen mogelijk maken.
De ondertekenaars van het convenant beloven ook dat ze periodiek met elkaar in gesprek gaan over woningfinanciering voor ouderen en of er nieuwe mogelijkheden voor deze specifieke doelgroep voor handen zijn.
Met de ondertekening van het convenant spelen de partijen in op de komende verandering van samenstelling van de Nederlandse bevolking. Over twintig jaar is het aantal 65+’ers met meer dan 40 procent toegenomen. Het aantal 80+’ers neemt nog sterker toe. Naar schatting zijn er in 2040 1,6 miljoen mensen die 80 jaar of ouder zijn. Dat is twee keer zoveel als nu.
De opstellers van het convenant stellen dat met het veranderen van de gemiddelde leeftijd van de bevolking ook de behoefte aan woonruimte verandert. Er zijn woningen nodig die aansluiten bij de wensen en behoeften van onze ouderen. Woningen met comfort en gebruiksgemak, in de buurt van voorzieningen en met voldoende mogelijkheden om anderen te ontmoeten en te bewegen.
Een belangrijk doel van het convenant is ook om het bewustzijn en de kennis van ouderen over hun (financiële) mogelijkheden op het gebied van wonen, verhuizen en hypotheken te vergroten.
“Ik denk inderdaad dat bij veel ouderen die kennis ontbreekt. Bijvoorbeeld op het moment dat zij een nieuwe hypotheek aanvragen”, zegt Guido Schotten, hypotheekadviseur van VLIEG Financieel Advies in Amstelveen. “Maar het is natuurlijk ook de taak van de hypotheekadviseur om die informatie tijdens het adviesgesprek toe te spelen. Ik laat hen vervolgens zien wat ze bijvoorbeeld kunnen lenen en wat ze met hun overwaarde kunnen doen. Dat is dus in feite niets anders dan met andere klanten.”
Volgens Schotten zitten bepaalde strenge regels momenteel ouderen dwars. “Een geldverstrekker als bijvoorbeeld Aegon leverde in het verleden veel meer maatwerk voor ouderen, maar daar hebben ze de stekker uitgetrokken. Ze zijn namelijk op hun vingers getikt door de AFM. Ze verstrekten waarschijnlijk te makkelijk hypotheken. Door de reprimande zijn ze helemaal terug naar de basisregels gegaan.”
Een belangrijk verschil tussen geldverstrekkers is dat sommige geldverstrekkers wel en andere géén rekening houden met de werkelijke hypotheeklasten voor senioren. Ook niet met NHG. “Wie zijn hypotheek één op één oversluit, wordt door sommige hypotheekverstrekkers getoetst op de werkelijke hypotheeklast. Ook bij aankoop van een woning die niet binnen de NHG-normen valt, toetsen zij op de werkelijke hypotheeklast vanaf AOW-leeftijd in plaats van de annuïtaire last. Sommige doen dat niet. Waarom? Ik denk dat dit puur een beleidskwestie is van deze geldverstrekkers”, aldus Schotten.
Guido krijgt in zijn Amstelveense kantoor veel 50-plussers over de vloer, die op zoek zijn naar een nieuwe woning. “Ik denk dat het bij mij wat anders ligt dan in veel andere delen van het land, want veel van mijn klanten zijn vermogend. Het lukt daardoor vrijwel altijd om hen aan een andere woning te helpen. Je ziet hier wel veel overbiedingen. Laatst stond er een woning te koop voor 600.000 euro en die ging voor 706.000 euro weg. Wat ik ook regelmatig zie, is dat mensen een stuk aflossingsvrij en een stuk annuïtair hebben. Door de gestegen huizenprijzen kiezen deze senioren ervoor om alles aflossingsvrij te maken.”
Wanneer is eigenlijk iemand te oud voor een hypotheek? Schotten: “Leeftijd maakt niet uit. Alles valt of staat met het inkomen. Het is wel zo dat starters die ouder zijn dan 57 jaar te maken krijgt met andere hypotheekregels. Er wordt dan door de hypotheekverstrekker gekeken naar de pensioengegevens, omdat het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd tien jaar weg is.”
De afgelopen jaren werden er massaal lange rentevasteperiodes afgesloten. Dat was heel logisch, want de rente was historisch laag en op die manier konden klanten jarenlang hun renterisico afdekken. De gemiddelde rentevasteperiode zat boven de 20 jaar.
Elke week bespreken we het belangrijkste nieuws uit de hypotheeksector met een adviseur. Deze week hebben we het met Romany Staring van Visie op Hypotheken & Verzekeringen over de huurwet en het eigenwoningforfait.
Iedere adviseur kent het: een advies dat ze het meest is bijgebleven. Zelf na vele jaren en talloze klanten, blijft dat ene advies helder op het netvlies. Deze keer vertelt Angelo Ooms, eigenaar van Huiskamer Hypotheken in Breda, over een case waarbij een echtpaar toch hun hypotheek kon oversluiten. Daarmee werd een grote verbouwing mogelijk gemaakt.
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft de afgelopen jaren geldverstrekkers aangemoedigd om het aantal aflossingsvrije hypotheken terug te dringen. Zo moet worden voorkomen dat huishoudens met een (deels) aflossingsvrije hypotheek betalingsproblemen krijgen. De gevolgde procedure is niet bij iedere adviseur in goede aarde gevallen. “Het is op een ongenuanceerde manier gegaan”, meent adviseur Jeroen van Lunen.